Paardrijles geven aan kinderen vanuit een pedagogisch perspectief

Kinderen leren paardrijden, Barbara Wielders
Kinderen leren Paardrijden, Barbara Wielders
Kinderen leren paardrijden, Barbara Wielders

Aandacht voor begeleiding

Zodra er aan ‘paardrijlessen voor kinderen’ aandacht wordt besteed, gaat het meestal over praktische zaken zoals rij technische informatie, de opbouw van de les of over geschikte pony's en paarden. Allemaal heel belangrijk want zonder deze kennis is het lastig om kinderen te leren paardrijden.
Maar hoe breng je al deze informatie eigenlijk over op kinderen? Welke vaardigheden heb je als instructeur nodig om dit duidelijk te maken? En hoe houd je de kinderen enthousiast als het eens tegenzit? Het ene kind is het andere niet. Dus de manier waarop kinderen leren is ook anders.
Leren paardrijden roept veel vragen op waarover nagedacht moet worden voordat men gaat lesgeven.

Denk maar eens aan kinderen die angstig zijn en daardoor blokkeren en niets meer doen of zeggen. Of een ouder die zich er mee blijft bemoeien. Een heel brutaal kind waar je eigenlijk heel geïrriteerd door wordt omdat die alle aandacht opeist. Dat ene meisje dat weigert te galopperen en daardoor de hele les verstoort. Die moeder die altijd het woord doet voor haar dochter. Of het jongentje die denkt dat hij alles al kan en daardoor onveilige situaties veroorzaakt. En zo kan ik nog wel even doorgaan. 

Veel van deze onderwerpen horen bij de sociaalpedagogische kant van het paardrijles geven aan kinderen. Een kant die de kans loopt te worden onderschat. Een bewustwording van deze insteek moet een voorwaarde zijn om veilig en vol vertrouwen te leren paardrijden. En bewustwording begint bij jezelf. Dus lees, luister en verdiep je in dit onderwerp! Bij Kinderen' leren paardrijden ben je daarvoor aan het goed adres. 


Het eerste boek in Nederland over de sociaalpedagogische kant van het leren paardrijden

Boek

Als afstudeer opdracht aan de Master Pedagogiek vanuit Ecologisch Perspectief aan de HU, heb ik in 2015 kwalitatief onderzoek gedaan naar de beleving van kinderen, ouders en instructeurs over leren paardrijden. De resultaten van dit Praktijk Wetenschappelijk Onderzoek zijn in een praktisch leesbaar boek weergegeven. 

Tweede druk

De tweede druk van Kinderen leren paardrijden is verschenen in 2017. In samenwerking met Mediaboek Service.

Deze herziene versie is verkrijgbaar voor €19,95.


Tien redenen waarom paardrijden goed voor kinderen is

1 Paarden hebben geen verwachtingen en oordelen

Hoeveel mensen in de directe omgeving van kinderen weten precies wat goed voor ze is? Of wat er moet gebeuren. Of wat juist niet de bedoeling is. Je zou er doodmoe van worden. Paarden hebben deze neiging tot perfectie niet. Die leven alleen maar in het hier en nu. Dus laat kinderen vooral genieten van de dieren op de manege. Die accepteren alles gewoon zoals het is. Geen etiketten en geen oordelen. Dat doet kinderen goed.

2 Kinderen leren grenzen aangeven over wat ze (nog) niet goed durven

Paardrijden kan best spannend zijn. Stappen en draven vinden de meeste kinderen nog wel gaaf. Maar galopperen kan best eng zijn. Het gaat snel, je zit hoog boven de grond en je voelt je niet meer in controle. Daardoor worden kinderen gestimuleerd om goed te luisteren naar zichzelf. Durf ik het echt niet of misschien toch wel? Samen met de instructeur wordt er gewerkt aan het durven opkomen voor jezelf. “Nee, dit wil ik nu nog niet.”

3 Paardrijden is een teamsport

Dat paardrijden een teamsport is, ligt misschien niet zo voor de hand. Toch kan de samenwerking met het paard niet buiten beschouwing blijven bij het beoefenen van deze sport en hobby. Zonder samen te werken is het onmogelijk om goed te leren paardrijden. Met als aanvulling dat de instructeur ook onderdeel is van dit team. Want die maakt de taal van het paard begrijpelijk voor het kind. Een driehoeksrelatie die gezien kan worden als voorwaarde om dier- en kindvriendelijk te leren rijden.

4 Goed leren luisteren, kijken en voelen

Om tot samenwerking met een paard te komen, is het belangrijk om meerdere zintuigen te gebruiken. Kijken hoe het paard zich gedraagt. Luisteren naar de instructeur die iets uitlegt. En voelen hoe het paard zich onder jou beweegt. Dit is meestal een onbewust proces dat zich geleidelijk ontwikkelt tot waardevolle vaardigheden die kinderen goed kunnen gebruiken in hun verdere leven.

5 Controle krijgen over het eigen lichaam

Een combinatie van een regelmatige ademhaling, een correcte afwisseling tussen spierspanning en ontspanning en een mentale focus, helpt kinderen om sterk te worden. De instructeur helpt om kinderen spelenderwijs zich hiervan bewust te worden. Bijvoorbeeld blijven doorademen als iets spannend is. Een kleine verandering die ook in andere situaties kracht en zelfvertrouwen kan oproepen.

6 De band met een dier voelt veilig en bijzonder

De verbondenheid tussen mens en dier is er één die zijn kracht al eeuwenlang bewijst. Bij paardrijden is het de basis voor de sport. Het gevoel voor je paard is een intense en hele mooie ervaring voor kinderen.

7 Uitdagingen leren aangaan

De ontwikkeling tot ervaren ruiter is een lange weg vol met obstakels. Want het gaat lang niet altijd vanzelf. Jezelf uitdagen om iets te doen wat je eigenlijk best wel eng vindt, kan grote sprongen in je vaardigheid opleveren. Door te experimenteren met deze uitdagingen, leren kinderen dat uitdagingen aangaan ook voldoening en zelfvertrouwen brengt. Zo leren ze niet altijd voor de bekende en veilige weg te kiezen, maar ook eens op avontuur te gaan.

8 Zorgen voor een dier

De verantwoordelijkheid voor een pony ervaren de meeste kinderen als prettig. Poetsen, hoeven uitkrabben of een stukje wandelen als de pony kreupel is. Zorgen voor een dier doet een beroep op de zelfstandigheid van het kind. Maar ook op het goede gevoel dat het oproept. Het is fijn om iets te betekenen voor een ander. En simpel om uit te voeren. Voor een pony is het meebrengen van een lekkere wortel ook al goed. En moet je dan eens op de glimlach letten van het kind die de wortel heeft gegeven.

9 Teleurstellingen incasseren

Paardrijden is een fijngevoelige sport. Een sport waar nuances en sensitiviteit belangrijk zijn. Zit je niet lekker in je vel, dan reageert de pony daar direct op. “Hij doet het niet”, zeggen kinderen dan wel eens. Een goed opgeleide instructeur zal kinderen helpen om te verkennen of dit wel klopt. Dikke kans dat de problemen bij het kind zelf vandaan komen. Dat is even slikken misschien. Maar die spiegel kunnen kinderen goed gebruiken tijdens het opgroeien. Oplossingen buiten jezelf zoeken is meestal niet nodig. Paardrijden kan helpen om te leren reflecteren op je eigen handelen.

10 Kinderen worden weerbaarder, sterker en kunnen zelfvertrouwen ontwikkelen
Het kan kinderen zelfvertrouwen opleveren als het lukt om een pony te berijden. Met maar een simpele druk van het been, gaat de pony al naar rechts of links. Het kind is in controle. In plaats van ouders, leerkracht of oppas, bepalen kinderen zelf waar ze naar toe gaan en wat er gebeurt. In het leven van kinderen is deze mogelijkheid een waardevolle afwisseling. Het kan bijdragen aan een goed gevoel over jezelf. En dat kunnen kinderen goed gebruiken.